اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید ( Schizoid Personality Disorder ) یک نوع بیماری روانی مزمن است که بیشتر با عدم تمایل به ارتباطات اجتماعی و بیعلاقگی به دیگران شناخته میشود. افراد مبتلا به SPD اغلب به عنوان افرادی منزوی و انزواطلب توصیف میشوند. آنها احساسات خود را کمتر بروز میدهند و تمایلی به برقراری روابط نزدیک ندارند. این اختلال نسبتاً کمیاب است و بیشتر بر مردان تأثیر میگذارد، همچنین با افزایش خطر ابتلا به افسردگی همراه است.
اسکیزویید در DSM5 در رده دوم اختلالات شخصیت خوشه A قرار دارد.
یکی از مشکلات مهم و عمومی افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید، مشکلات مربوط به ارتباطات اجتماعی است. این افراد به طور کلی نسبت به برقراری ارتباط و تعامل با دیگران بیعلاقه هستند، که میتواند منجر به ایزولاسیون اجتماعی شدید و احساس تنهایی عمیق شود. این انزوا نه تنها در زندگی شخصی آنها بلکه در محیط کاری نیز تأثیر میگذارد، جایی که تعامل و همکاری با همکاران اغلب ضروری است.
عدم تمایل یا ناتوانی در برقراری روابط معنادار با دیگران میتواند موانعی در مسیر پیشرفت شغلی و شخصی ایجاد کند و به این ترتیب کیفیت زندگی آنها را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این وضعیت همچنین میتواند به عنوان یک چالش برای سیستمهای حمایتی خانوادگی و اجتماعی عمل کند که ممکن است نتوانند به طور مؤثر به نیازهای فرد پاسخ دهند.
نشانههای اختلال شخصیت اسکیزوئید
افراد مبتلا به SPD معمولاً نشانههای زیر را تجربه میکنند:
- تمرکز زیاد بر افکار و خیالپردازیهای شخصی
- بیتفاوتی نسبت به تحسین یا تأیید دیگران و همچنین نسبت به انتقادات
- انزوا و فاصله گرفتن از دیگران
- کمبود یا عدم تمایل برای برقراری روابط نزدیک
- بیاهمیتی به هنجارها و انتظارات اجتماعی
- نداشتن علاقه به شرکت در فعالیتهای تفریحی یا لذتبخش
- بیعلاقگی به برقراری روابط اجتماعی یا خانوادگی
افراد مبتلا به این اختلال اغلب به عنوان اشخاصی سرد و بیرغبت توصیف میشوند.
آغاز بیماری
این اختلال معمولاً از دوران کودکی قابل مشاهده است و اغلب در اوایل بزرگسالی آشکار میشود. علائم میتوانند تأثیرات منفی بر جنبههای مختلف زندگی فرد از جمله روابط خانوادگی، محیط تحصیلی و محیط کار داشته باشند.
تأثیر بر زندگی کاری
افراد مبتلا به SPD معمولاً دوستیهای کمی دارند، به ندرت قرارهای عاشقانه میگذارند و اغلب ازدواج نمیکنند. علائم این اختلال میتوانند کار در مشاغلی که نیازمند تعاملات اجتماعی زیاد یا مهارتهای ارتباطی است را دشوار سازند. این افراد ممکن است در مشاغلی که نیاز به کار در تنهایی دارند، بهتر عمل کنند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید در مقابل اسکیزوفرنی
اگرچه SPD یکی از اختلالات طیف اسکیزوفرنیا محسوب میشود و برخی علائم مشترک با اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال دارد، اما تفاوتهای کلیدی وجود دارد. افراد مبتلا به SPD به ندرت دچار پارانویا یا توهم میشوند و هنگامی که صحبت میکنند منطقی هستند، برخلاف الگوهای گفتاری دشوار که اغلب توسط افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نشان داده میشود.
علل اختلال شخصیت اسکیزوئید
علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست، اما تصور میشود که عوامل ژنتیکی و محیطی در توسعه آن نقش دارند. عواملی مانند ویژگیهای وراثتی، تجربیات کودکی، تربیت والدین، تحصیلات و تعاملات اجتماعی میتوانند در شکلگیری SPD مؤثر باشند.
تشخیص
برای تشخیص SPD، باید حداقل چهار علامت زیر را نشان دهید:
- ترجیح فعالیتهای انفرادی
- دوری احساسی و عدم بیان احساسات
- تجربه کم لذت از فعالیتها
- بیتفاوتی به انتقاد یا تحسین
- فقدان تمایل به روابط شخصی نزدیک
- کم علاقگی یا بیعلاقگی به روابط جنسی
- نداشتن دوستان نزدیک به جز خانواده نزدیک
تشخیص این اختلال معمولاً توسط روانپزشکان یا متخصصان سلامت روان که در تشخیص و درمان اختلالات شخصیتی آموزش دیدهاند، انجام میشود. در صورت نگرانی از علائم، مشورت با متخصص اولین گام مهم است.
سوالات متداول
در زیر لیستی از پرسش و پاسخهای متداول درباره اختلال شخصیت اسکیزوئید (SPD) آورده شده است که به درک بهتر این اختلال کمک میکند:
- اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید نوعی اختلال شخصیت است که با فقدان علاقه و تمایل به برقراری روابط اجتماعی، تمایل به انزوا، و بیتفاوتی نسبت به تحسین یا انتقاد دیگران مشخص میشود. - علائم اصلی اختلال شخصیت اسکیزوئید کدامند؟
علائم شامل تمایل به تنهایی، عدم علاقه به روابط شخصی، بیتفاوتی به نظرات دیگران، کمبود بروز احساسات در موقعیتهای اجتماعی و ترجیح دادن فعالیتهای انفرادی است. - چه تفاوتی بین اسکیزوئید و اسکیزوفرنی وجود دارد؟
اسکیزوئید بیشتر با الگوهای رفتاری منزوی و بیعلاقگی به روابط شخصی مشخص میشود، در حالی که اسکیزوفرنی شامل توهم، هذیان و اختلال در تفکر و عملکرد است. - آیا اختلال شخصیت اسکیزوئید قابل درمان است؟
در حالی که SPD درمان قطعی ندارد، روشهایی مانند درمانهای روانی و مشاوره میتوانند به مدیریت بهتر علائم و بهبود عملکرد روزمره کمک کنند. - چه عواملی میتوانند در بروز اختلال شخصیت اسکیزوئید نقش داشته باشند؟
علل دقیق هنوز نامشخص است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و تجربیات زندگی میتوانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. - آیا اختلال شخصیت اسکیزوئید ارثی است؟
تحقیقات نشان دادهاند که ممکن است عوامل ژنتیکی در این اختلال دخیل باشند، اما الگوی دقیق وراثت هنوز شناخته شده نیست. - چگونه میتوان اختلال شخصیت اسکیزوئید را تشخیص داد؟
تشخیص اغلب توسط روانپزشکان و متخصصان سلامت روان با استفاده از مصاحبههای بالینی و ارزیابی رفتارها و علائم بیمار بر اساس معیارهای DSM-5 صورت میگیرد. - اختلال شخصیت اسکیزوئید چه تأثیری بر زندگی فرد دارد؟
این اختلال میتواند تأثیرات منفی بر روابط اجتماعی، عملکرد شغلی و توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط نزدیک داشته باشد. - افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید چگونه با دیگران ارتباط برقرار میکنند؟
افراد مبتلا به SPD اغلب در برقراری ارتباط عاطفی با دیگران دشواری دارند و ممکن است در تعاملات اجتماعی دور و بیعلاقه به نظر برسند. - آیا افراد مبتلا به SPD تمایل به برقراری روابط دارند؟
برخلاف تصورات رایج، برخی از افراد مبتلا به SPD ممکن است تمایل به برقراری روابط داشته باشند، اما به دلیل محدودیتهای عاطفی و اجتماعی، در عمل به این تمایل پاسخ دادن برای آنها دشوار است.
سید مسعود علوی پور
منابع
-
-
- MedlinePlus, U.S. National Library of Medicine. Schizoid personality disorder.
- Klonsky ED, Jane JS, Turkheimer E, Oltmanns TF. Gender role and personality disorders. J Pers Disord. 2002;16(5):464-76. PMID:12489312
- Esterberg ML, Goulding SM, Walker EF. Cluster A personality disorders: Schizotypal, schizoid and paranoid personality disorders in childhood and adolescence. J Psychopathol Behav Assess. 2010;32(4):515-528. doi:10.1007/s10862-010-9183-8
- American Psychiatric Association. Schizoid personality disorder. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. 2013:652-655.
- Kendler KS, Czajkowski N, Tambs K, et al. Dimensional representations of DSM-IV cluster A personality disorders in a population-based sample of Norwegian twins: A multivariate study. Psychol Med. 2006;36(11):1583-91. doi:10.1017/S0033291706008609
-
- Lugnegård T, Hallerbäck MU, Gillberg C. Personality disorders and autism spectrum disorders: what are the connections? Compr Psychiatry. 2012;53(4):333-40. doi:10.1016/j.comppsych.2011.05.014
- Maher AR, Theodore G. Summary of the comparative effectiveness review on off-label use of atypical antipsychotics. J Manag Care Pharm. 2012;18(5 Suppl B):S1-20. doi:10.18553/jmcp.2012.18.S5-B.1
-
No comment