زندگی ذهن آگاهانه، ذهن آگاهی یا مایندفولنس mindfulness به معنی توجه و آگاهی به حالت فعلیِ حضور در لحظه است. این وضعیت با تاکید بر مراقبه ساخته شده است، به ارتباط با خود و دیگران کمک می‌کند و یک روش برای کاهش استرس و افزایش کیفیت زندگی است. درواقع، هدف اصلی ذهن آگاهی آگاهی عمیق از خود، احساسات، محیط و دیگر افراد است. با تمرینِ ذهنی و آگاهی در طول روز، فرد می‌تواند بهترین نسخه از خود را ارائه دهد.
برای دستیابی به این وضعیت، تمرکز بر روی نفس مهم است. با تمرین تمرکز بر روی نفس، مردم قادر به کاهش تغییرات و عدم توجه به فعالیت‌های خارج از ذهن خود هستند. ذهن آگاهی می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی، کاهش استرس و اضطراب و بهبود در خلق وخوی افراد موثر باشد. همچنین، ذهن آگاهی به فرد اجازه می‌دهد تا برای به دست آوردن برتری شخصی و حرفه ای نیازهای خود را با کیفیت بیشتری تعیین کند.

هنگام خشم ذهن آگاه باشیم

بر خلاف آموزه هایی که خشم را یک واکنش نامطلوب می دانند،خشم یک حس طبیعی و بنیادین انسان است که ریشه در تکامل تدریجی بشر دارد. بسیاری از ما ممکن است خشم را با عصبانیت یکی بدانیم، ولی لازم لست که بدانیم این دو با هم تفاوت دارند. ما می توانیم خشم را کنترل کنیم ولی عصبانیت است که ما را کنترل می کند.

خشم یک احساس طبیعی و تأیید کننده زندگی است. خشم به ما اطلاع می دهد که چه زمانی چه زمانی نیازهای ما برآورده نشده است یا زمانی که کسی یا چیزی که به او اهمیت می دهیم در خطر است. اما وقتی خشم به اشتباه هدایت شود تبدیل به عصبانیت شده و می تواند به سلامت جسمی و روابط ما آسیب برساند. پذیرش خشم به معنای سرکوب نکردن آن است ولی انکار یا دوری از آن و نیز عمل کردن به شیوه های مضر باعث صدمات جبران ناپذیر روانی خواهد شد.

“لازم است با تجربه مستقیم خشم ارتباط برقرار کنید و سپس تصمیم بگیرید که چه اقدامی را می خواهید انجام دهید.”

– جسیکا موری، مدیر اجرایی آموزش ذهن آگاهی درونی

خشم را تشخیص دهید و به آن احترام بگذارید که خشم در حال وقوع است. این بخشی از تجربه انسانی ماست.

از دامن زدن به خشم خودداری کنید: داستان های مربوط به اینکه چگونه به شما ظلم شده یا توجیه خشم خود را قطع کنید، در عوض، توجه خود را به جسمتان معطوف کنید.

آگاه شوید خشم روی کدام قسمت از بدن شما تاثیری نداشته است؟ پاها؟ دست ها؟ تنه؟  آیا احساسی در بدن شما وجود دارد که احساس خنثی و حتی خوشایند داشته باشد؟ چه چیز دیگری در اطراف شما در حال اتفاق افتادن است؟ آیا صداهای خنثی یا خوشایندی وجود دارد که بتوانید به آنها گوش دهید و آگاهیتان را به آن ها برسانید؟

برای چند دقیقه روی این احساسات تمرکز کنید و به خودتان اجازه دهید کمی آرامش پیدا کنید. اگر ذهن شما دوباره به موقعیتی که باعث خشمتان شد بازگشت، به احساسات خنثی بازگردید.

خشم را واضح تر بررسی کنید. کجا حسش کردید؟ آیا در سینه شما بیشتر خودش را نشان داد؟ آیا در دستان خود حس کردید؟ آیا فک شما به هم فشرده شد؟ عصبانیتتان چه حس و جنسی دارد؟ چگونه احساس خشم با توجه به منبع ایجاد خشمتان تغییر می کند؟ آیا احساسات دیگری هم دارید که در زیر لایه بروز خشمتان ظاهر شود؟

بررسی کنید که این خشم چه اطلاعاتی برای شما دارد. پیامش چیست؟ چه نیازی دارد؟ چه حرفی برای گفتن دارد؟

به این فکر کنید که چگونه می توانید ماهرانه به آنچه شما را خشمگین می کند پاسخ دهید. در حال حاضر مفیدترین پاسخی که خواهید داد چه خواهد بود؟

در نهایت، متعهد شوید که هر اقدام ماهرانه‌ای را که از آسیب رسانی خشم جلوگیری می کند را انجام دهید – مثل پیاده‌روی، نوشتن یا یک گفتگوی مستقیم و شاید دشوار.

تفاوت خشم و عصبانیت را بدانید و سعی کنید در مواقعی که خشم بروز می کند با آگاهی از افتادن به ورطه عصبانیت خودداری کنید.

سید مسعود علوی پور

ذهن آگاهی هنگام دوش گرفتن

استحمام روزانه یک فرصت عالی برای تمرین حضور در لحظه و ذهن آگاهی است. تمرینات ذهن آگاهانه و مایندفولنس (Mindfulness) به ما کمک می کند تا بتوانیم هوشیاری را به زندگی خود وارد کرده واز موهبت های گاهی بهره‌مند شویم.

دوش روزانه شما فرصتی عالی برای تمرین ذهن آگاهی است. تنها، ساکت و به دور از حواس‌پرتی‌های معمولی زندگی‌تان – حتی برای مدت کوتاهی – می‌تواند زمانی برای مشاهده الگوهای همیشگی تفکرتان باشد. اگر می خواهید تمرین مراقبه خود را توسعه دهید یا عمیق تر کنید، دوش یک مکان ایده آل برای شروع است.

نانسی اوهارا، مدرس و مولف تمرینات ذهن آگاهی

  • اگر عادت دارید هنگام استحمام و دوش گرفتن به موزیک گوش کنید، ار این پس سعی کنید که دیگر وسایل الکترونیکی که باعث پرت شدن حواس شما می شود را به حمام نبرید.
  • حوله و سایر وسایل ضروری خود را با هوشیاری آماده کنید و با آنها با نهایت دقت رفتار کنید. همانطور که لباس‌هایتان را در می‌آورید، به آرامی نام هر یک از لباس‌ها را  زمزمه کنید و با توجه عمیق آن‌ها را آویزان کنید یا تا کنید و روی سکو بگذارید.
  • قبل از استحمام این نیت را به ذهن خود بیاورید که با این استحمام می خواهید برای سلامت جسم و ذهن خود پاکسازی کنید.
  • هنگامی که آب به بدنتان برخورد کرد، آن را احساس کنید و لحظه ای از اینکه آب گرم و جاری دارید سپاسگزار باشید.
  • توجه داشته باشید که آیا افکار شما مشغول به فکر کردن در گذشته یا برنامه ریزی برای آینده است.
  • عادات خود را بشناسید و این بار بدن خود را به روشی متفاوت از همیشه بشویید. سعی کنید هر بار که دوش می گیرید این الگو را تغییر دهید.
  • زمان دوش گرفتن شما مهم نیست. همه اینها را می توان به سرعت یا آهسته انجام داد، این زمان بستگی به این دارد که اینکه چقدر زمان دارید.
  • هنگام خروج از حمام، خود را با هوشیاری و ذهن آگاهی با حوله خشک کنید.
  • پس از اتمام کار، حمام را در همان شرایطی که به آن وارد شدید یا تمیزتر بگذارید تا برای نفر بعدی آماده باشد، حتی اگر آن شخص خود شما باشید.

هنگام اختلاف بچه ها ذهن آگاه باشیم

درگیری فرزندان یک خانواده و بچه های هم سن و سال با یکدیگر تا حدود زیادی طبیعی و حتی سالم است. این باعث می شود که آنها یاد می گیرند که مرزهایشان را تعیین کنندو خواسته های خود را بیان کنند و ییاموزند که نه تنها دارایی هایشان، بلکه تجربیات خود را نیز به اشتراک بگذارند.

 

تابستان است و برای بسیاری از والدین این بدان معناست که بچه‌ها بیش از حد معمول در خانه هستند. خواهر و برادرها می توانند یکدیگر را به شدت دوست داشته باشند و در عین حال به شدت با هم دعوا کنند – اغلب در همان بازه زمانی چند دقیقه. اگر شروع به دعوا کردند، آرام، با محبت و با حمایت باشید. از این تجربه به عنوان فرصتی برای کمک به آنها استفاده کنید تا دیدگاه یکدیگر را ببینند و در مواجهه با تعارض ها پاسخ آگاهانه تری را انتخاب کنند.”

– کایا رومن، نویسنده ” طرح شادی “.

هنگامی که این اتفاق افتاد نفس عمیق بکشید و فرزندانتان را تشویق کنید که آنها هم همین کار را انجام دهند.

وقتی بچه ها آرام شدند، یک تمرین تنفسی را با هم امتحان کنید: در حالی که به آرامی، بی صدا، تا چهار می شمارید، نفس را به درون بکشید. سپس نفس خود را تا شماره چهار نگه دارید، بعد در حالی که تا چهار می‌شمارید به آرامی نفس خود را بیرون دهید و قبل از اینکه دوباره نفس بکشید تا چهار بشمارید. چند دقیقه این کار را تکرار کنید و متوجه شوید که آیا شما و کودکان در پایان این تمرین احساس متفاوتی دارید یا خیر.

همدلی را تمرین کنید. سعی کنید بفهمید که چرا بچه ها ناراحت هستند. با در نظر گرفتن این موضوع، ببینید آیا می توانید از واکنش تند یا عصبانی شدن با آنها به دلیل دعوا اجتناب کنید. در عوض، سعی کنید به آنها کمک کنید تا احساسات و دیدگاه یکدیگر را درک کنند. از آنها بپرسید که آیا می توانند دلیل ناراحتی دیگری را بفهمند؟

قدردانی می تواند ابزار قدرتمندی باشد. مهم نیست که رفتار بچه های شما در حال حاضر چقدر آزاردهنده است، لازم است بابت وجود آنها شکرگزار باشید و فراموش نکنید که آنها چه هدیه گرانبهایی هستند. از آنها هم بخواهید که در مورد یکدیگر چیز خوبی بگویند.

موسیقی را زیاد کنید و شروع به رقصیدن کنید. تمرکز حواس به معنای حضور و توجه شما به لحظه حال است، از جمله آگاهی به صداها و احساساتی که می توانید با آگاهی بر آنها لذت ببرید. برای بچه ها سخت است که وقتی در حال رقصیدن هستند دعوا کنند.

بچه ها به شدت تحت تاثیر پاسخ ها و رفتارهای ما هستند. وقتی ما به عنوان والدین با چالش‌ها کنار می‌آییم، فرزندانمان هم یاد می‌گیرند که چگونه روی راه‌حل‌ها تمرکز کنند تا اینکه در برابر مشکلات له شوند.

در تابستان گرم ذهن آگاه باشیم

در تابستان گرم ذهن آگاه باشیم

چطور میشود که در تابستان گرم ذهن آگاه باشیم ؟ تابستان، فصلی است که در بعضی مناطق با گرمای فراوان همراه است. اگر شغل شما نیازمند حضور در فضای باز و آفتابی است، این چالش همیشه همراه ما خواهد بود. در این مواقع، ذهن آگاهی و تلاش برای حضور در لحظه می تواند به شما کمک کند تا از این فرصت سخت بهره گیرید. مثلاً زمانی که توانستید در حالت حضور ذهنی به فضای بیرونی بپردازید، می توانید با تمرکز بر روی تنفس، تحرک و شنیدن موسیقی یا صدای طبیعت، از گرما حتی در لحظات سخت به عنوان فرصتی برای حضور بهره ببرید.

ولی چگونه این کار را انجام دهیم؟ برای آموختن این موضوع لازم است تا انتهای مطلب از مجموعه زندگی ذهن آگاهانه (Mindfulness) در مدرسه ذهن آگاهی همراه من باشید.

گرمای زیاد و هوای گرم تابستان می‌تواند بر خلق و خو و سلامت جسمانی تأثیر بگذارد. مواجهه با شرایط  حضور در هوای گرم همراه با هوشیاری می تواند به ما کمک کند تا دریابیم که صلح و شادی امکان پذیر است، حتی در زیر نابخشودنی ترین پرتوهای خورشید.

– بریون میشل ، معلم ذهن آگاهی

در هوای گرم تابستان زمانی که متوجه سوزن سوزن شدن اشعه خورشید روی پوست خود، یاحس ییرون زدن قطره های عرق روی پیشانی، یا حس چسبندگی روی پوست خود می شوید، سعی کنید این کار را با آگاهی بدون قضاوت انجام دهید. آیا می توانید احساساتان را بدون اینکه تفسیر کنید در مورد اینکه اوضاع چقدر وحشتناک به نظر می رسد، حس کنید؟

ببینید آیا می توانید احساس خوشایندی را در این بین کشف کنید؟ خود را از محیط جدا کنید، از منظری دیگر به این شرایط نگاه کنید. آیا گرمای دلپذیری در بدن شما وجود دارد؟ اگر باد می وزد حس کنید آیا الان وزش نسیم روی پوستان طراوت می بخشد؟

همانطور که این پذیرش ملایم را به احساسات خود (چه خوشایند و چه ناخوشایند) می آورید، به این نکته آگاه شوید که وقتی تجربه شما، رنگ قضاوت به خود نمی گیرد چه اتفاقی می افتد. بردبارتر هستید؟ کنجکاوتر هستید؟ یا گشوده تر و پذیرا تر؟

اگر گرما باعث بی قراری شما شده یک سایه در فضای باز (یا بسته) برای انجام مراقبه ای کوتاه پیدا کنید، آگاهی خود را به پاهای خود بیاورید. کفش های خود را در بیاورید. احساس کنید پرز فرش، سرامیک، سنگفرش، خاک، ماسه یا برگ های چمن انگشتان پایتان را قلقلک می‌دهند. وقتی به آرامی روی زمین راه می روید، چند قدم آگاهانه بردارید و به هر احساسی که از این طریق بدست می آورید توجه کنید.

وقتی گرما اوج می گیرد، ممکن است انرژی ما به اندازه زیادی تحلیل برود بنابراین اگر می توانید در وسط روز استراحت کنید. این تغییرات طبیعی را با شفافیت و پذیرش ملاقات کنید. به جای مبارزه با خستگی، از آن به عنوان فرصتی برای کاهش سرعت و نفس کشیدن استفاده کنید. ببینید چگونه نفس کشیدنتان می‌تواند یک انفجار لحظه‌ای از خنکی همراه با انرژی حیات بخش به شما هدیه می دهد.

ولی در این بین ذهن ممکن است باز سراغ ناخوشایندی های وضعیت فعلی برود. وقتی افکار شما به ویژگی های ناخوشایند گرما برگشت، فقط به آن فکر توجه کنید و از آن آگاه باشید بدون اینکه تلاش کنید که آن را تجزیه و تحلیل کنید یا سعی کنید این ناخوشایندی را به چیز دیگری گره بزنید، صرفا مشاهده گر بدون قضاوت باشید و فقط از این افکار به عنوان فرصتی برای رها کردن و شروع دوباره استفاده کنید. مشاهده نحوه عملکرد ذهن، بخشی از تمریناتی است که ما در مجموعه زندگی ذهن آگاهانه انجام می دهیم.

تمرینات مدرسه ذهن آگاهی در مورد تمرکز حواس و مشاهده گری، راهی برای تمرین قرار گرفتن در لحظه حال و پذیرش است، تا اجازه دهید آرامش و شادی طبیعی ما اجازه پیدا کند خودش را بروز دهد.

 

ذهن آگاهی با سید مسعود علوی پور

در اسباب کشی هم ذهن آگاه باشیم

تابستان برای بسیاری از ایرانیان، فرصتی برای نقل مکان و انتقال به خانه جدید است. این نقل و انتقال کار سختی است که می تواند ذهن ما را به شدت مشغول کرده و باعث فرسودگی جسم و روان ما شود. اما می توان به اسباب کشی و انتقال به خانه جدید به عنوان فرصتی برای ذهن آگاهی نگاه کرد.

اسباب کشی فرصتی عالی برای تمرین مراقبه ذهن آگاهی است: تمرکز و توجه بدون قضاوت، در اینجا و اکنون. می‌تواند ذهن ما را از افکار از دست دادن خانهایی که ترک کرده‌ایم یا ترس از آینده آزاد کند. با فهرستی از کارهایی که مدام در حال رشد است، ممکن است فکر کنیم برای ذهن آگاهی جایی باقی نمی ماند، اما در واقع آگاه بودن می تواند به ما کمک کند که سازنده تر و هوشیارتر باشیم.

– جسکیران پراساد ، نویسنده کتاب “یک اسباب کشی آگاهانه: دوباره خود را در خانه احساس کنید.”

یک اسباب کشی ذهن آگاهانه:
• به شما کمک می کند تا چالش های روانی حرکت را درک کنید.
• یک فرآیند کاملاً تعریف شده برای هدایت شما در مسیر گذار ارائه دهید.
• ابزارهایی مانند تمرین های تمرکز حواس را برای پذیرش حضور در لحظه و اینجا فراهم کنید.

اسباب کشی فرصتی است برای قطع ارتباط با لوازم بلامصرفی که فقط وظیفه دارند ما را به گذشته متصل کنند و در طول سالیان طولانی یکبار هم به کار ما نیامده اند. باید این را بدانیم که این لوازم نیستند که خاطره ساز هستند بلکه ما هستیم که خاطرات را با خود حمل می کنیم. خوب است که اگر این لوازم کارآمد هستند آنها را ببخشیم و اگر به کار کسی نمی آیند از شرشان رها شویم و آنها را راهی زباله دان کنیم. حس سبکی که بعد از این کار به ما هدیه خواهد شد، بی نظیر است.

اسباب کشی کار فشرده و سنگینی است و ممکن اسن با فهرستی مواجه باشید که شاید شما را در خود غرق کند. اگر این اتفاق افتاد، کافی است لحظه ای درنگ کنید، به دم و بازدم خود آگاه شوید یا به گامهایتان روی زمین آگاهانه توجه کنید. همین مراقبه کوچک و ساده شما را به لحظه بر می گرداند.

وقتی به خانه جدیدتان رسیدید، شکرگزاری و قدردانی را درون خود پرورش دهید و به دنبال جنبه های مثبت محیط جدید خود باشید و سعی کنید خانه ای را که پشت سر گذاشتید را با چسبندگی به خاطرات، غمگین و رمانتیک نکنید. اما پیش می آید که بین افکار متصل به آینده نامعلوم و گذشته سرگردان شوید. عبارت تاکیدی “من الان اینجا هستم” می تواند شما را در لحظه مستقر کند و به آگاهی شما کمک نماید.

جستجو کنید که خانه جدید و احیانا محله یا شهر جدید چه چیزی برای ارائه به شما دارد. فرض کنید یک گردشگر هستید و در یک تعطیلات طولانی قرار دارید. از تمام حواس خود کمک بگیرید و محل زندگی خود را کاوش کنید.

این خیلی خوب است که بتوانیم در حین اسباب کشی و نقل مکان در لحظه حاضر باشیم و از موهبت ذهن آگاهی کمک بگیریم، چرا که با اینکار، تجربه سخت نقل مکان، به فرصتی برای رشد تبدیل خواهد شد.

یادمان باشد که لحظه حال تنها واقعیتی است که وجود دارد …

سال نو را ذهن آگاهانه آغاز کنیم

سال نو را ذهن آگاهانه آغاز کنیم

امسال فرصتی عالی پیش آمد تا سال نو را ذهن آگاهانه آغاز کنیم چرا که آغاز سال نو امسال مصادف شد با شروع قرن جدید و این شاید برای برخی از ما بهانه ای باشد برای تغییراتی که در ذهنمان به دنبال زمان مناسب انجام آنها می گشتیم. ولی آیا موفق به تحقق این تغییرات خواهیم شد یا شاید مجبور می شویم مثل زمان های دیگر این تحولات را بزرگتر از توانمان در نظر بگیریم.

به نظر من سال جدید فرصتی بی نظیر برای تمرین ذهن آگاهی یا مایندفولنس است. در این مطلب مدرسه ذهن آگاهی ، چند پیشنهاد برای آغاز سال نو همراه با ذهن آگاهی (Mindfulness) حضورتان تقدیم می شود که می توانید این پیشنهادات را گسترش داده و در بخش نظرات مطلب را پیگیری نمایید.

 

پیشنهاداتی برای آغاز سال نو ذهن آگاهانه

1- شروع با سادگی: در برخی از مواقع ، تلاش برای تغییرات گسترده می تواند باعث شکست شود. پس بهتر است با چیزهای ساده شروع کنید. به عنوان مثال هر روز صبح به مدت 5 دقیقه ذهن خود را با تمرین ذهن آگاهی مشغول کنید و سپس به تدریج آن را افزایش دهید.

2- تمرین مداوم: تمرین ذهن آگاهی مانند ورزش است ، برای اینکه به نتایج خوبی برسید باید آن را با مداومت انجام دهید. بنابراین سعی کنید هر روز به مدت چند دقیقه تمرین ذهن آگاهی انجام دهید.

3- تمرین در هر زمان و مکان: تمرین ذهن آگاهی نیازی به آماده شدن خاصی ندارد و می توانید آن را در هر زمان و مکانی انجام دهید. به عنوان مثال می توانید در اتاق خود ، در محل کار یا حتی در مسیر رفت و آمد تمرین ذهن آگاهی را انجام دهید.

4- تمرین با دوستان: تمرین ذهن آگاهی را می توانید با دوستان خود همراهی کنید. به عنوان مثال می توانید گروهی از دوستان را دعوت کنید تا هر هفته یکبار با هم تمرین ذهن آگاهی انجام دهید.

5- تمرین با راهنمایی: اگر برای شروع تمرین ذهن آگاهی به کمک یک راهنما نیاز دارید ، می توانید به کلاس های آموزشی ذهن آگاهی بپیوندید یا از راهنمایی های آنلاین استفاده کنید.

 

«سال نو زمان فوق‌العاده‌ای برای دو برابر کردن تعهد ما به توجه آگاهی است. با این حال، حتی زمانی که ما اهدافی را تعیین می کنیم، مهم است که از هرگونه قضاوت نسبت خود آگاه باشیم. آیا درگیر معیارهای بی‌رحمانه کمال‌گرایی هستیم؟ یا می توانیم تعهد به تمرین را با مهربانی نسبت به خود ترکیب کنیم؟»

– شارون سالزبرگ

 

تمریناتی برای اینکه سال نو را ذهن آگاهانه آغاز کنیم

روز خود را با بررسی پیامک ها، پیام های شبکه های اجتماعی یا ایمیل ها آغاز نکنید. اجازه دهید بدنتان روز را آغاز کند و به بدنتان آگاه باشید و روزتان را با چند دقیقه تنفس آگاهانه آغاز کنید.

در طول روز زمان هایی برای توقف و تنفس آگاهانه در نظر بگیرید. این زمان لازم نیست طولانی باشد. می توانید چند بار در روز بین 5 تا 20 دقیقه برای این منظور در نظر بگیرید. شروع سال نو و آغاز فصل بهار، فرصتی بی نظیر برای درک و لمس طبیعت است.

پیاده روی در این فضا علاوه بر لذت مشاهده طبیعت می تواند به یکی از بهترین تمرین ها برای ذهن آگاهی تبدیل شود. به پیاده روی بروید و حضور در لحظه را تمرین کنید. از تمرین ذهن آگاهی خود لذت ببرید و سعی کنید از فرصت های بدست آمده برای اجرای این تمرینات استفاده کنید. فرصت هایی مثل نوشیدن یک فنجان چای یا خوردن آگاهانه آجیل یا شیرینی. جالب است که تمرین ذهن آگاهی هنگام این کارها از پرخوری و زیاده روی جلوگیری می کند و می توانید نوروز سالمی را پشت سر بگذارید.

سعی کنید هنگام انجام تمرینات یا در هر فرصتی که بدست آوردید، به احساسات بدن خود آگاه باشید توجه کنید که چه افکار و احساساتی به وجود می آیند. اگر در حین تمرین ذهن شما سرگردان شد، فقط به آن توجه کنید و به لحظه حال بازگردید.

 

ببینید آیا می توانید این فعالیت ها را به مدت یک هفته به تمرین ذهن آگاهی تبدیل کنید. آنچه در بدن شما اتفاق می افتد را احساس کنید و به سادگی از انجام این فعالیت ها لذت ببرید.

چهارشنبه سوری هم ذهن آگاه باشیم

چهارشنبه سوری هم ذهن آگاه باشیم

آیا می توان در جشنی مثل چهارشنبه سوری هم ذهن آگاه باشیم؟ ما ایرانیان از دیرباز جشنی داریم به نام چهارشنبه سوری که چندین سال است از فلسفه کهن خود دور شده و بیشتر به فضای جنگ و نبرد نزدیک شده است. اما چه می شود اگر با رساندن آگاهی به افکار و رفتار و انتخاب هایمان جشنی با آگاهی و حضوربرگزار کنیم و این جشن را به فضایی برای حضور در لحظه تبدیل کنیم؟ آیا می توان با رساندن آگاهی به جشنمان، مراقبه و مدیتیشن را به نوعی دیگر درک کنیم؟ در این متن از مدرسه ذهن آگاهی به این موضوع خواهیم پرداخت پس تا انتهای مقاله با من باشید.

چهارشنبه سوری ذهن آگاهانه

فراگیر شدن ذهن آگاهی (Mindfulness) یا مایندفولنس در جامعه، از طریق امور مختلفی مانند برگزاری جشنهای آگاهانه، حتی می تواند به گسترش فرهنگ ذهن آگاهی در جامعه کمک کند و باعث شود که مردم به طور فعالانه در زندگی خود از آگاهی استفاده کنند. با این روش، می توانیم به دنبال اهدافی مانند حفظ ارزش های فرهنگی، افزایش هوش فرهنگی، ارتقای انسانیت و پایداری اجتماعی بپردازیم.

اگر جشن چهارشنبه سوری را به یک فرصت برای آگاهی و ارتقای فرهنگ جامعه تبدیل کنیم، می توانیم به دنبال تقویت و افزایش ذهن آگاهی در جامعه باشیم. این می تواند به افزایش هوش فرهنگی مردم، تقویت و تثبیت ارزش های فرهنگی، افزایش انسانیت و پایداری اجتماعی کمک کند.

به عنوان یک جامعه، ما باید به دنبال تغییر و بهبود فرهنگ خود باشیم و برای این کار، باید از هر فرصتی که برای افزایش آگاهی و تقویت فرهنگ داریم، استفاده کنیم. جشن چهارشنبه سوری می تواند یک فرصت عالی برای این کار باشد. به همین منظور، باید این جشن را به یک فرصت برای ذهن آگاهی، حضور و تقویت فرهنگ تبدیل کنیم.

هنگامی که با چشمان باز مدیتیشن می کنیم، می توانیم از جزئیات دیداری که اغلب در زندگی روزمره خود را از دست می دهیم آگاه شویم و همچنین متوجه می شویم که چگونه محیط می تواند بر تجربه درونی ما تأثیر بگذارد. این موضوع می تواند به ما کمک کند تا با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنیم، زیرا مشخص می شود که ما در واقع از محیط جدا نیستیم و بخشی از محیطی هستیم که در آن زندگی می کنیم. تماشای آتش بازی (مشاهده آگاهانه نورهای قدرتمند گرفته تا صداها، بوها و جمعیت) زمان مناسبی برای تمرین در میان هجوم تحریکات است –

تمرین چهارشنبه سوری ذهن آگاهانه

و اما چطور می شود یک چهارشنبه سوری ذهن آگاهانه برگزار کرد؟ اگر قصد آتش بازی دارید، از لوازم آتش بازی استاندارد و بی خطر استفاده کنید. همانطور که جشن آتش بازی در حال شروع است، به بدن و تنفس خود توجه کنید. قبل از شروع آتش بازی به آسمان نگاه کنید.
اولین انفجار نور چگونه است؟ چگونه آسمان را تغییر می دهد؟ هنگامی که آتش بازی در حال انجام است، سعی کنید خطوط نور که در آسمان بالا می روند را دنبال کنید. به اولین لحظه ظاهر شدن آن توجه کنید و آن را تا لحظه آخر در حالی که محو می شود، ببینید.
به یاد داشته باشید که هر از گاهی نفس خود را احساس کنید. ریتم تنفس شما تند است یا کند؟ آیا استنشاق شما عمیق است یا کم عمق؟
همچنین ممکن است متوجه افکار و احساساتی شوید که به وجود می آیند. سعی کنید آنها را قضاوت نکنید – فقط به آنها اجازه دهید به عنوان بخشی از تجربه شما در کنار مناظر و صداها حضور داشته باشند و به عنوان یک پدیده طبیعی مانند امواج اقیانوس یا ابرهای گذرایی که می آیند و می روند مشاهده گر آنها باشید.
اکنون سعی کنید میدان دید خود را برای نمایش کامل آتش بازی افزایش دهید. به آتش هایی که بر افروخته شده نگاه کنید. سعی کنید اگر خود شما هم برگزار کننده این مراسم هستید به نحوی این کار را انجام بدهید که کمترین آسیب را به محیط وارد کنید. اگر آتشی افروختید در فضایی محدود این کار را انجام دهید و سعی کنید از ظروفی استفاده کنید که از قرارگیری مستقیم آتش روی زمین جلوگیری کند.
دیدن شادی مردم، شعله های آتش،آسمان نورانی و مشاهده آگاهانه هر انفجار نور یادآور لذت بخشی از ماهیت در حال تغییر تجربه ما است و فرصت جدیدی برای تمرین ذهن آگاهی است.

هنگام بیماری هم ذهن آگاه باشیم

وضعیت فیزیولوژیک جسم انسان تمایل دارد که در حالت متعادل فعالیت کند اما گاهی این تعادل بنا به هر دلیلی به هم خورده و باعث می شود عملکرد صحیح جسم مختل شده و وضعیتی به وجود بیاید که ما از آن به عنوان بیماری نام می بریم. شاید در نگاه اول به عنوان این مطلب موضوع کمی دور از ذهن به نظر برسد. ذهن آگاهی و بیماری… دو واژه ای که کاملا متناقض همدیگر هستند ولی آیا می توان با اتصال این دو به تعادلی که جسم در پی آن است برسیم؟

«ممکن است احمقانه به نظر برسد که بخواهیم از بیماری و ناراحتی مان بیشتر آگاه باشیم. با این حال، ذهن آگاهی و تمرکز – آگاهی به لحظه، آگاهی بدون قضاوت – ممکن است دقیقاً همان چیزی باشد که بدن شما در هنگام فرسودگی و تحت فشار بودن به آن نیاز دارد.

هنگام مبارزه با بیماری، بین احساس فرسودگی و استرس، ما اغلب بیماری های جسمی خود را با واکنش های منفی ترکیب می کنیم که نه تنها ما را بیمارتر می کند، بلکه علاوه بر بیماری، اضطراب را هم به ما تحمیل می کند.

از آنجایی که استرس سیستم ایمنی بدن ما را به خطر می اندازد، گرفتار شدن در این راه می تواند روند بهبودی ما را آهسته کند. درعوض، سعی کنید با آگاهی با بیماری خود برخورد کنید و همه چیز را همانطور که هست، با پذیرش و شفقت ببینید و بپذیرید.»

 

 مارک برتین، ، پزشک متخصص اطفال 

 

برای رویکرد ذهن آگاهانه نسبت به بیماری لازم است در ابتدا نسبت به وضعیت گشوده باشید.منظورم این نیست که از اینکه مریض هستید خوشحال باشید. فقط قبول کنید که در حال حاضر، این همان احساسی است که شما دارد(چه خوب و چه بد). به خودتان یادآوری کنید که وضعیت به این منوال نخواهد ماند و تغییر خواهد کرد. با توجه به وضعیت روانی خود، بدون اینکه دچار افراط و تفریط شوید، تا جایی که می توانید خودتان را بپذیرید و نسبت به خود شفقت داشته باشید.

با چند نفس عمیق شروع کنید و بر حرکات فیزیکی ظریفی که همراه با تنفستان ایجاد می شود آگاه باشید. اگر بیماری طوری است که نفس کشیدنتان سخت شده و آن را به یک چالش تبدیل می کند، تمرکز خود را روی تماس جسمتان با جایی که نشیتید مثلا حس تماس پاهایتان با زمین یا پشت پاهایتان روی تشک منتقل کنید. به تنفس طبیعی برای چند دقیقه ادامه دهید و روی احساسات جسمانیتان تمرکز کنید.

به هر چیزی که احساس ناراحتی در شما ایجاد می کند توجه کنید. همانطور که آگاه هستید، با مقاومت، عصبانیت یا قضاوت کمتر به آن تجربه توجه کنید. قرار نیست به طور کاذب خوش بین باشید، فقط توجه داشته باشید که این همان حسی است که در حال حاضر وجود دارد. اگر احساس گرفتگی و سفتی در اطراف ناراحتی وجود دارد، ببینید آیا می‌توانید با هر بازدم، تنش اضافی را کمی رها کنید. در مرحله بعد روی این موضوع تمرکز کنید که چگونه در شرایط مشابه به یک عزیز دیگری که درگیر این بیماری شده باشد، دلداری می دهید.

می توانید این آرزوها را در تمرین ذهن آگاهی و  از طریق بیان عبارات تاکیدی مشفقانه خطاب به دیگران بگویید – «باشد که شاد باشی»، «باشد که سالم باشی»، «باشد احساس امنیت کنی» و «باشد که زندگیت را به راحتی سپری کنی». ان جملات را بگویید و در لحظه حال باشید، بدون اینکه بخواهید تغییر خاصی در احساستان ایجاد کنید، با هر نفسی که اکنون می‌کشید، روی آن خواسته‌ها تمرکز کنید، این جملات تاکیدی را برای خودتان هم بگویید و شفقت را روانه خود کنید. “باشد که خوشحال باشم”، “باشد که سالم باشم”، “باشد که احساس امنیت کنم”،  “باشد که زندگیم را به راحتی بگذرانم”.

اگر این تمرین شفقت به احساس تلاش یا تصویر سلامتی منجر می شود، فقط با صبر و حوصله به آن احساس توجه کنید و سپس به تمرین ذهن آگاهی خود بازگردید. هر زمان که توجه شما از بین رفت، به عبارات بازگردید. یا اگر ترجیح می دهید، تنفس خود را دنبال کنید، یا احساسات را در بدن خود دنبال کنید.

تلاش برای اصلاح چیزهای ناخوشایند را برای لحظه ای رها کنید، از بیماریتان آگاه باشید و نسبت به تمایل خود برای تسکین هوشیار باشید و خود را به حالت ذهنی سالم بازگردانید، و با انجام این تمرین بارها و بارها از بدن خود در هنگام بهبودی حمایت خواهید کرد و روند بهبودی را سرعت خواهید بخشید.